Ayak mantarı, ayaklarda oluşan kaşıntılı, kötü kokulu, çoğunlukla iz bırakan bir ayak hastalığıdır. Ayak mantarının nedeni mantar denilen küçük canlılardır. Diğer deyimle mikrobiyal canlılar.
Mantar türleri insan derisinde normal olarak yaşamaktadır. İnsan derisindeki mikrobiyal çeşitliliğe flora denilmektedir. Flora belirli şartlarda bozulabilir. İşte bu bozulma ile birlikte mantar gibi hastalıklar oluşmaya başlar. Mantar sorunları genellikle bulaşma ile başgösterir. Bir banyodaki terlik ya da ortak kullanılmış bir havlu ya da evde diğer bir kişinin ortak eşya kullanımı. Bulaşması oldukça kolaydır. Ayak mantarında da aynı durum söz konusu.
Ayak mantarının oluşması ne kadar kolaysa giderilmesi de o kadar dikkat istemektedir. Ayak mantarının giderilmesinde ilk dikkat edilmesi gereken temizliktir. Ayakların, ayakkabıların, çorapların temiz olması ilk önemli husus olabilir.. İkincisi kuru bir ortam. Yani ayakların kuru tutulması iyi olabilir.
Ayak mantarının bulaşıcı olmasından bahsetmiştik. Buna karşı en etkili önlem kendi eşyalarını kullanmak ve başkasının eşyalarından uzak durmaktır. Nedir bunlar ? Terlik, çorap, havlu, ayakkabı gibi eşyalardır. Bunun gibi özel eşyaları mümkün mertebe ortak kullanmamaya dikkat edilmeli. Sık sık değiştirilmeli ya da yıkanılmalı. ya da kurutulmamalı.
Ayak Mantarının Çeşitleri
Ayak mantarının bir çok çeşidi bulunmaktadır.
Candida türünün oluşturduğu tırnak enfeksiyonu.
Proksimal subungual onikomikoz .
Distal subungal onikomikoz.
Beyaz Yüzeysel Onikomikoz .
Burada ifade edilen çeşitlilik oldukça geneldir. Bu genel türlerin alt türleri de bulunmaktadır. Bu çeşitliliğin yanı sıra ayak mantarlarının tedavi şekilleri de değişmektedir. Mesela bir türe iyi gelen bir krem diğer tür için zayıf kalabilir. İşte bu durumda bir uzman doktora başvurmanın önemi burada. Çünkü yapılacak tekitler doğru ve hızlı bir tedaviyi de beraberinde getirecektir. Her bir mantar türü farklı mekanizmaya sahiptir. Her bir çeşide etkileyen ilaç etken maddesi değişebilmektedir. Tıpkı grip virütik bir hastalık ona antibakteriyel ilaçlar gelmiyorsa candida türü bir mantara gelen ilaç onikomikoz türevine gelmeyebilir. Genellikle ayak mantarı tedavilerinde ayaklardan bir örnek alınır. bu örnekler laboratuvarda kuluçkaya yatırılır oradan hangi mantar türü olduğu tespit yapılır. Daha sonra ise bu türe göre ilaçlar dermatologlar tarafından tavsiye edilir. Böylece nokta atış atılmış olur. Mantar tedavilerinde en uygun yöntem uzman doktorlarında uyguladığı budur. Ayak mantarı tedavilerinde genellikle yüzey uygulanabilen kremler kullanılır. Ancak bazı durumlarda hekimler oral yolla uygulanabilen ilaçları da verebilirler. Bu durum genellikle ileri gitmiş mantar sorunlarında ve tırnak mantarı gibi krem sürülemeyecek yerdeki mantar türleri için uygulanabilmektedir.
Ayak mantarı belirtileri
Ayak mantarının ilk belirtisi ayak cildinde oluşabilecek değişikliktir. Ayak cildinin renginin solması, değişmesi buna örnek gösterilebilir. Kaşıntı en belirgin gösterge olabilir. Özellikle inatçı vazgeçilmez bir kaşıntı. Çoğu zaman kötü kokuda eşlik edebilir. Ayakta oluşan kaşıntı mantarın yoğunluğunun da bir göstergesi olabilir. Bazı mantar türlerinde oldukça inatçı kaşıntılar söz konusudur. Bazı durumlarda sadece iz, ya da renkli halkalar oluşturabilir. Sulanma, terleme, derinin soyulması bunu takip edebilir. Daha farklı belirtiler görülebilir. Pullanma, deri dökülmesi, deri soyulması gibi. Mantarlar bazen ayakta oluşan egzema ile karıştırılmaktadır. Egzama genellikle renkli olarak seyreder. Kaşıntı vardır. Kaşındıkça kanamalar olabilir.
Ayak mantarının tedavisinde bir dermatolog uzman hekimine başvurulmalıdır. Tüm hastalıklarda olduğu gibi ayak mantarı hastalıklarında uzman hekime başvurulması ısrarla önerilmektedir. Burada yazdıklarımız tavsiye niteliğindedir. Asal tedavi değildir.